Po pierwsze – nie szkodzić. „Nie czyń poważnych szkód” jako standard w projektach dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej
Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za klimat. Realizując projekt, pamiętaj o ograniczeniu gazów cieplarnianych, chroń naturę i twórz gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Zwrot „Nie czyń poważnych szkód” („DNSH” Do No Significant Harm) będziesz spotykać teraz bardzo często. Pojawi się
w dokumentacji każdego z naborów jako kryterium zero-jedynkowe, czyli takie, które musisz spełnić. Zasada ta będzie weryfikowana na wszystkich etapach, nie tylko podczas oceny Twojego projektu, ale także w trakcie jego realizacji oraz wymaganego okresu trwałości.
Zadbaj o środowisko
Swój projekt musisz przygotować zgodnie z artykułem 17 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/2088, zwanego Taksonomią. Skup się na sześciu aspektach.
Środki, jakimi będziesz się posługiwać, i dokumenty, które musisz zgromadzić, zależą od charakteru Twojego projektu.
Twoje działania powinny być zgodne z obowiązującymi w danej branży normami, a także z Rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2021/2139 uzupełniającym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 poprzez ustanowienie technicznych kryteriów kwalifikacji służących określeniu warunków, na jakich dana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako wnosząca istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu lub w adaptację do zmian klimatu, a także określeniu, czy ta działalność gospodarcza nie wyrządza poważnych szkód względem żadnego z pozostałych celów środowiskowych.
Gdy składasz wniosek:
- Zacznij od sprawdzenia, czy jesteś w stanie zrealizować cele chroniące środowisko, na przykład zaplanuj montaż paneli fotowoltaicznych na budynkach, używaj papieru z recyklingu i drukuj dwustronnie, wykorzystaj tereny poprzemysłowe lub opuszczone, nie wkraczaj na obszary zielone, na których dotąd nie prowadzono działalności gospodarczej.
Nie spełnisz zasady „Nie czyń poważnych szkód”, jeśli chcesz na przykład budować spalarnię odpadów, elektrownię wodną czy będziesz wytwarzał energię z odpadów.
- Zbierz wszystkie potrzebne dokumenty potwierdzające to, że projekt będzie przyjazny dla klimatu i środowiska, na przykład decyzję
o środowiskowych uwarunkowaniach, audyt efektywności energetycznej, inwentaryzację przyrodniczą.
W trakcie realizowania projektu:
- Kupując, pamiętaj o przygotowaniu zielonych zamówień publicznych. Jeśli mają to być komputery, sprawdź, czy przewidziałeś w opisie produktu niski poziom zużycia energii albo małą szkodliwość dla zdrowia użytkowników. Przyznaj dodatkowe punkty za certyfikowany system zarządzania środowiskowego. W przypadku budowy lub modernizacji budynków, zwróć uwagę na to, aby były niskoenergetyczne. Zadbaj o tworzenie gospodarki obiegu zamkniętego. Zastosuj kryteria środowiskowe i premiuj wykorzystanie produktów z recyklingu lub poddających się recyklingowi oraz realizację usług, dostaw i robót w sposób przyjazny środowisku, na przykład przy pomocy energooszczędnych maszyn i technologii, wykorzystując pojazdy emitujące mniejszą ilość zanieczyszczeń czy prace porządkowe z użyciem ekologicznych środków czystości.
- Zapewnij przestrzeganie konkluzji BAT (Best Available Techniques) i stosuj najlepsze dostępne techniki, ograniczając emisję gazów i pyłów do powietrza.
- Budując, staraj się chronić drzewa.
- Zbieraj wszystkie dokumenty potwierdzające zgodność z zasadą „Nie czyń poważnych szkód”, na przykład deklaracje poświadczające jakość wykorzystanych materiałów, raporty realizacji celów środowiskowych (ISO 14001 i tym podobne).
- Prowadź ewidencję odpadów, zużytej wody, wytworzonych ścieków oraz gazów i pyłów wprowadzanych do powietrza.
Po zakończeniu projektu:
- Nie zapomnij o okresie trwałości — wynosi 3 lata w przypadku mikroprzedsiębiorstw, małych i średnich firm lub 5 lat w przypadku dużych przedsiębiorstw. W tym czasie musisz dotrzymać wszystkich zobowiązań i wskaźników, również tych dotyczących zasady „Nie czyń poważnych szkód”.
Przechowuj wszystkie wspomniane wyżej dokumenty, ponieważ w tym czasie możesz zostać skontrolowany przez Śląskie Centrum Przedsiębiorczości lub inne uprawnione do tego instytucje krajowe i europejskie.