Po pierwsze – nie szkodzić. „Nie czyń poważnych szkód” jako standard w projektach dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej

Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za klimat. Realizując projekt, pamiętaj o ograniczeniu gazów cieplarnianych, chroń naturę i twórz gospodarkę o obiegu zamkniętym.

Ilustracją tekstu jest obraz przedstawiający dłonie wychodzące z prawej i lewej krawędzi grafiki. W dłoniach z lewej strony jest kula ziemska wśród liści, w tych z prawej strony widać dymiącą planetę.

Zwrot „Nie czyń poważnych szkód” („DNSH” Do No Significant Harm) będziesz spotykać teraz bardzo często. Pojawi się
w dokumentacji każdego z naborów jako kryterium zero-jedynkowe, czyli takie, które musisz spełnić. Zasada ta będzie weryfikowana na wszystkich etapach, nie tylko podczas oceny Twojego projektu, ale także w trakcie jego realizacji oraz wymaganego okresu trwałości.

Zadbaj o środowisko

Grafika pod tytułem: Cele zasady „Nie czyń poważnych szkód”. Przedstawia ona nietypowe drzewo z pięcioma gałęziami, które wyrasta z powierzchni, na której widać mnóstwo elementów: elektryczny samochód, pszczołę, ekologiczny prąd czy miejsca recyklingu. Wokół gałęzi znajdują się napisy: Łagodzenie zmian klimatu – ogranicz gazy cieplarniane; Adaptacja do zmian klimatu – dbaj o środowisko dla przyszłych pokoleń; Zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich – pamiętaj, że chronić musimy wszystkie wody, także powierzchniowe i podziemne; Gospodarka o obiegu zamkniętym – zapobiegaj powstawaniu odpadów, zaplanuj recykling, efektywnie wykorzystuj materiały i zasoby naturalne, nie składuj długotrwale odpadów; Zapobieganie zanieczyszczeniom – kontroluj stan powietrza, ziemi i wody dla przyszłych pokoleń; Ochrona i odbudowa bioróżnorodności oraz ekosystemów – otaczaj troską gatunki, siedliska i ekosystemy.

Środki, jakimi będziesz się posługiwać, i dokumenty, które musisz zgromadzić, zależą od charakteru Twojego projektu.

Gdy składasz wniosek:

  • Zacznij od sprawdzenia, czy jesteś w stanie zrealizować cele chroniące środowisko, na przykład zaplanuj montaż paneli fotowoltaicznych na budynkach, używaj papieru z recyklingu i drukuj dwustronnie, wykorzystaj tereny poprzemysłowe lub opuszczone, nie wkraczaj na obszary zielone, na których dotąd nie prowadzono działalności gospodarczej.
    Nie spełnisz zasady „Nie czyń poważnych szkód”, jeśli chcesz na przykład budować spalarnię odpadów, elektrownię wodną czy będziesz wytwarzał energię z odpadów.

 

  • Zbierz wszystkie potrzebne dokumenty potwierdzające to, że projekt będzie przyjazny dla klimatu i środowiska, na przykład decyzję
    o środowiskowych uwarunkowaniach, audyt efektywności energetycznej, inwentaryzację przyrodniczą.

W trakcie realizowania projektu:

  • Kupując, pamiętaj o przygotowaniu zielonych zamówień publicznych. Jeśli mają to być komputery, sprawdź, czy przewidziałeś w opisie produktu niski poziom zużycia energii albo małą szkodliwość dla zdrowia użytkowników. Przyznaj dodatkowe punkty za certyfikowany system zarządzania środowiskowego. W przypadku budowy lub modernizacji budynków, zwróć uwagę na to, aby były niskoenergetyczne. Zadbaj o tworzenie gospodarki obiegu zamkniętego. Zastosuj kryteria środowiskowe i premiuj wykorzystanie produktów z recyklingu lub poddających się recyklingowi oraz realizację usług, dostaw i robót w sposób przyjazny środowisku, na przykład przy pomocy energooszczędnych maszyn i technologii, wykorzystując pojazdy emitujące mniejszą ilość zanieczyszczeń czy prace porządkowe z użyciem ekologicznych środków czystości.
  • Zapewnij przestrzeganie konkluzji BAT (Best Available Techniques) i stosuj najlepsze dostępne techniki, ograniczając emisję gazów i pyłów do powietrza.
  • Budując, staraj się chronić drzewa.
  • Zbieraj wszystkie dokumenty potwierdzające zgodność z zasadą „Nie czyń poważnych szkód”, na przykład deklaracje poświadczające jakość wykorzystanych materiałów, raporty realizacji celów środowiskowych (ISO 14001 i tym podobne).
  • Prowadź ewidencję odpadów, zużytej wody, wytworzonych ścieków oraz gazów i pyłów wprowadzanych do powietrza.

Po zakończeniu projektu:

  • Nie zapomnij o okresie trwałości — wynosi 3 lata w przypadku mikroprzedsiębiorstw, małych i średnich firm lub 5 lat w przypadku dużych przedsiębiorstw. W tym czasie musisz dotrzymać wszystkich zobowiązań i wskaźników, również tych dotyczących zasady „Nie czyń poważnych szkód”.

Przechowuj wszystkie wspomniane wyżej dokumenty, ponieważ w tym czasie możesz zostać skontrolowany przez Śląskie Centrum Przedsiębiorczości lub inne uprawnione do tego instytucje krajowe i europejskie.